İzmir Miras Davaları: 2025 Rehberi (Saklı Pay, Tenkis, Muris Muvazaası, İzale-i Şuyu)
İzmir’de miras uyuşmazlıkları; veraset ilamı (mirasçılık belgesi), vasiyetnamenin açılması ve iptali, tenkis (saklı pay ihlali), muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil, denkleştirme (tasfiye/hesaplaşma), mirasın reddi, terekenin tespiti ve korunması, ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) gibi çok çeşitli başlıklarda karşımıza çıkar. Aşağıda İzmir özelinde mahkemeler, usul, süreler, deliller ve strateji odaklı kapsamlı bir rehber bulacaksınız.
Not: Metin genel bilgilendirme amaçlıdır; her dosyanın dinamiği farklıdır. Somut durumunuz için profesyonel danışmanlık almanız yerinde olur.
1) Miras Hukukunda Temel Kavramlar
-
Mirasbırakan (muris): Ölen kişi.
-
Yasal mirasçılar: Zümre sistemi (altsoy–üstsoy–kardeşler), sağ kalan eş ve devlet.
-
Atanmış mirasçı: Vasiyetname veya miras sözleşmesiyle belirlenen kişi/kurum.
-
Saklı pay: Altsoy, ana-baba ve sağ kalan eş için kanunen korunan pay.
-
Tereke: Murisin malvarlığı ve borçlarının tamamı.
2) İzmir’de Görevli ve Yetkili Mahkemeler
-
Mirasçılık belgesi, vasiyetin açılması: Sulh Hukuk Mahkemeleri (murisin son yerleşim yeri). Veraset ilamı davayla alınabileceği gibi noterden de alınabilir.
-
Tapu iptali-tescil, tenkis, muris muvazaası, denkleştirme: Asliye Hukuk Mahkemeleri; taşınmaz istemlerinde taşınmazın bulunduğu yer yetkilidir (örn. Karşıyaka/Ödemiş/Seferihisar vb.).
-
Ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu): Kural oalrak Sulh Hukuk.
-
Arabuluculuk: 01.09.2023’ten beri taşınmaz paydaşlığının giderilmesi gibi bazı paylaştırma uyuşmazlıklarında dava şartı arabuluculuk vardır; ancak her hava için zorunlu değildir. Dava açmadan evvel mutlaka bu hususun araştırılması gerekmektedir.
3) İlk Adım: Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı)
-
Ne işimize yarar? Banka, tapu, araç, e-devlet/SGK işlemleri ve davalar için mirasçılığı resmen ispat eder.
-
Nereden alınır? İzmir’de noterlerden aynı gün alınabilir; çekişmeli durumlarda Sulh Hukuk yoluna gidilir (yabancılık unsuru, evlatlık, soybağı ihtilafı vb.).
-
Vasiyetname varsa: Vasiyetin açılması için Sulh Hukuk’a başvurulur; ifa/iptal süreçleri buna göre planlanır.
4) Vasiyetname ve Miras Sözleşmesi
-
Türler: Resmî (noterde), el yazılı, sözlü (istisnaî). Şekil ve ehliyet kusurları iptal sebebidir.
-
İptal davaları: Ehliyetsizlik (ayırt etme gücü), yanılma/aldatma/korkutma, şekil eksikliği.
-
Sınır: Vasiyet ve miras sözleşmeleri saklı payları zedeleyemez; zedelenirse tenkis gündeme gelir.
5) Saklı Pay ve Tenkis Davası
-
Ne zaman açılır? Saklı payı zedeleyen sağlararası (bağış, satış görünümünde bağış vb.) veya ölüme bağlı tasarruflar varsa.
-
Süre: Tasarrufun ve zedelenmenin öğrenilmesinden itibaren 1 yıl; her hâlükârda tasarruf tarihinden itibaren 10 yıl (muris muvazaası farklıdır, aşağıya bakınız).
-
Delil: Bağış/satış sözleşmeleri, bedel akışları, banka kayıtları, muvazaayı gösteren beyanlar, tanık, bilirkişi değerlemeleri.
-
Sonuç: Tasarruf tenkise tabi tutularak saklı pay oranında iade/para denkleştirmesi yapılır.
6) Muris Muvazaasına Dayalı Tapu İptali ve Tescil
-
Nedir? Murisin, mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla gerçekte bağış olan işlemi satış gibi göstererek taşınmaz devretmesi.
-
Önemli ilke: Yargısal içtihatlara göre zamanaşımı/hak düşürücü süreye tabi değildir; ancak taşınmaz üçüncü kişilere devredildiyse iyiniyet koruması (TMK 1023) tartışılır.
-
İspat: Satış bedelinin ödenmediği, rayicin çok altında olduğu, muris-alıcı ilişkisi, murisin beyanları, tanık, komşu satışları, değerleme raporları.
7) Denkleştirme (Tasfiye/Hesaplaşma)
-
Konu: Murisin altsoya yaptığı karşılıksız kazandırmaların (ev, işyeri sermayesi, araç) miras paylaşıma eşitlik ilkesiyle dâhil edilmesi.
-
Strateji: Tüm kazandırmaların tarih ve değerleri toplanır, bugüne endekslenir (bilirkişi), terekeye eklenip paylaştırma netleştirilir.
8) Mirasın Reddi (Reddi Miras) ve Borca Batıklık
-
Süre: Murisin ölümünün öğrenilmesinden itibaren 3 ay içinde Sulh Hukuk’a yazılı veya sözlü beyanla.
-
Hükmen ret: Terekenin borca batık olduğu açıkça belli ise süre aranmaksızın hükmen ret tespiti talep edilebilir. Ancak borca ilişkin daha önce kabul anlamına gelebilecek hiçbir işlem yapılmamış olması gerekir.
-
Sonuç: Mirası reddeden mirasçı, tereke borçlarından sorumlu olmaz; paylaşım silsiledeki diğer mirasçılara kayar. İstisnaları mevcuttur. (Tüm yasal mirasçıların mirası reddetmesi vb.)
9) Terekenin Tespiti ve Korunması
-
Amaç: Mal kaçırma/ziyai riskinde terekenin tespiti, mühürleme, kayyım/temsilci atanması, banka blokeleri, araç/tapu şerhleri.
-
Ne zaman? Erken başvuru önerilir, özellikle taşınır kıymetlerde (ziynet, nakit, sanat eseri) kritik önemdedir.
10) Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) – İzmir’de Yol Haritası
-
Ne zaman başvurulur? Mirasçıların taşınmaz/taşınırda paylı mülkiyeti sona erdirmek istediklerinde.
-
Ön koşul: Paylaştırma (özellikle taşınmaz) uyuşmazlıklarında dava şartı arabuluculuk uygulanır; anlaşma olmazsa Sulh Hukuk’ta dava açılır.
-
Usul: Önce aynî taksim (bölünebiliyorsa), mümkün değilse satış yoluyla paylaştırma; değer tespiti için bilirkişi/keşif.
-
Strateji: Aile kullanımına uygun bağımsız bölümlerin paylaştırmalı taksimi, satışa göre değer kaybını azaltır.
11) Deliller ve Belgeler – Kontrol Listesi
-
Veraset ilamı, nüfus kayıtları, soybağı belgeleri
-
Vasiyetname ve açılmasına ilişkin tutanaklar
-
Tapu kayıtları, takyidat, şerhler, ipotekler, satış/bağış resmi senetleri
-
Banka hareketleri, swift/dekont, bedel akış planı
-
Değerleme raporları, emsal satışlar, ekspertiz
-
Tanıklar (aile dostları, komşular, işlem tanıkları)
-
Arabuluculuk tutanakları (izale-i şuyu öncesi)
-
Menkul envanteri (ziynet, kasa, araç, şirket payı)
12) Süreler, Zamanaşımı – Kısa Kılavuz
-
Tenkis: Öğrenmeden 1 yıl, tasarruftan 10 yıl.
-
Muris muvazaası: Süreye tabi değil (iyiniyetli üçüncü kişi korumasına dikkat).
-
Vasiyetnamenin iptali: Öğrenmeden 1 yıl, her hâlükârda 10 yıl.
-
Mirasın reddi: 3 ay. (İstisnası terekenin borca batık olması)
13) İzmir’de Stratejik İpuçları
-
Önce envanter: Terekeye giren taşınır/taşınmaz/şirket payı eksiksiz listelenmeden paylaşım tartışmasına girmeyin.
-
Değerlemede titizlik: İzmir’de ilçe bazlı (Konak-Karşıyaka-Buca-Foça vb.) ciddi fiyat farkları vardır; emsal ve tarih seçimi sonucu belirler.
-
İletişim kayıtları: Muris-alıcı ilişkisini gösteren WhatsApp/e-posta ve tanık anlatımları muris muvazaasında önemlidir.
-
Arabuluculuğu kullanın: İzale-i şuyu dosyalarında, satış yerine paylaştırmalı taksim veya pay devri + bedel kombinasyonlarıyla aile içi çözüm mümkün olur.
-
Vergi boyutu: İvazsız kazandırmalarda veraset ve intikal vergisi, geçmiş işlemler için pişmanlık/uzlaşma olasılıklarını baştan değerlendirin.
14) Sık Sorulan Sorular
S: Veraset ilamını noterden alamadım, ne yapmalıyım?
C: Çekişme/özel durum varsa Sulh Hukuk’a başvurulur; yabancılık unsuru, evlatlık veya soybağı ihtilafı noterin yetkisini aşabilir.
S: Babam sağlığında kardeşime evi ‘satmış’. Hakkımı nasıl alırım?
C: Bedel akışını, rayiç farkını ve ilişkinin niteliğini toplayıp muris muvazaası veya tenkis stratejisi belirlenir. Taşınmaz üçüncü kişideyse iyiniyet analizi gerekir.
S: Miras çok borçlu; ne yapayım?
C: 3 ay içinde reddi miras değerlendirilir; borca batıklık açıksa hükmen ret talep edilebilir.
S: Paylı evimizi anlaşarak bölmek istiyoruz, dava açmadan olur mu?
C: Tapuda ayırt edilebilir bağımsız bölüm imkânı ve imar/kat mülkiyeti şartları uygunsa anlaşmalı taksim sözleşmesi yapılabilir; değilse arabuluculuk + izale-i şuyu gündeme gelir.
15) Sonuç ve Danışma
Miras davalarında tek bir işlem tarihi, tek bir dekont veya tek bir emsal satış davanın kaderini değiştirebilir. İzmir’de dosyanızın güçlü-zayıf yönlerini birlikte analiz edip en hızlı ve en ekonomik çözüm planını oluşturmak için iletişime geçebilirsiniz.
Uyarı: Bu yazı hukuki tavsiye niteliğinde değildir; her dosya özelinde farklı sonuçlar doğabilir.
Avukat Ahmet AKYÜZ / İZMİR
İzmir miras davaları avukatları , İzmir veraset ilamı avukatı , İzmir miras avukatı, İzmir’de vasiyetnamenin açılması avukatı, vasiyetnamenin iptali avukatı İzmir, tenkis davası avukatı İzmir, saklı pay ihlali avukatı izmir, muris muvazaası İzmir, tapu iptali ve tescil İzmir, denkleştirme davası İzmir, mirasın reddi İzmir, tereke tespiti İzmir, ortaklığın giderilmesi İzmir, izale-i şuyu arabuluculuk İzmir, Gaziemir miras avukatı, Sarnıç miras avukatı, Karşıyaka miras davaları avukatı, Bayraklı Asliye Hukuk miras, Bornova miras paylaşımı, Foça-Urla miras uyuşmazlığı, İzmir taşınmaz mirası, 2025 miras hukuku avukatı, kardeşler arasında tapu davası avukatı, tapu davası avuaktı izmit, izmir tapu avukatları, izmir arsa avukatı, izmir tarla avukatı, izmir tapu miras avukatı, güvenilir tapu avukatları, İzmir miras davalarına bakan avukat, miras avukatı izmir, en iyi miras avukatı izmir, izmir arabulucuk miras avukatı, izmir avukatları miras, mirastan tapu avukatı izmir, izmir tapu davaları avukatları, hukuk bürosu tapu avukatı, izmir en iyi miras avukatları, en iyi tapu avukatları izmir, tapu davaları avukatları en iyi, ortaklı davaları avukatı izmir