İzmir İş - İşçi Davaları: 2025 Rehberi (Arabuluculuktan Mahkemeye)
İzmir’de iş ilişkilerinden doğan uyuşmazlıklar; işe iade, kıdem–ihbar tazminatı, fazla mesai, yıllık izin, ücret alacağı, mobbing, iş kazası tazminatı, hizmet tespiti ve alt işveren–asıl işveren (taşeron) sorumluluğu gibi pek çok başlıkta karşımıza çıkar. Bu yazıda İzmir özelinde, zorunlu arabuluculuk, dava şartları, deliller, zamanaşımı, yetkili mahkeme ve pratik stratejiler dahil olmak üzere merak ettiğiniz tüm ayrıntıları sade ama kapsamlı biçimde ele alıyorum.
Not: Aşağıdaki bilgiler genel niteliktedir; her dosyanın dinamiği farklıdır. Kişisel durumunuz için profesyonel destek almanız isabetli olacaktır.
1) İş Uyuşmazlıklarında Zorunlu Arabuluculuk (Dava Şartı)
-
Hangi uyuşmazlıklar için zorunludur? İşçilik alacakları (kıdem/ihbar, ücret, fazla mesai, izin, UBGT), işe iade, bazı tazminat talepleri.
-
Süre: İşe iade için fesih bildiriminin tebliğinden itibaren 1 ay içinde arabulucuya başvurulmalıdır. Diğer alacaklarda zorunlu süre yoktur, ancak zamanaşımı işlemeye devam eder.
-
Toplantı ve sonuç: Arabuluculuk süreci kural olarak 3 hafta içinde tamamlanır (gerekirse +1 hafta uzatılabilir). Anlaşma sağlanırsa bağlayıcıdır ve hızlı icra imkânı doğar. Anlaşmama halinde “son tutanak” alınır ve işe iade davası için 2 hafta içinde dava açılır.
İzmir’de nereye başvurulur? Arabuluculuk başvuruları Gaziemir, Buca, Konak, Karavağlar, Bayraklı, Bornova, Balçova, Narlıdere vb. ilçeler için İzmir Arabuluculuk Bürosu üzerinden yapılır; görüşmeler çevrimiçi veya yüz yüze yürütülebilir.
2) İzmir’de Görevli ve Yetkili Mahkeme
-
Görevli mahkeme: İş Mahkemeleri (bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi, iş mahkemesi sıfatıyla).
-
Yetki: İşin görüldüğü yer veya davalının yerleşim yeri mahkemeleri yetkilidir. İzmir Adliyesi iş davalarında fiilen yoğun başvuru alınan merkezdir. Ancak ilçeye göre davanın açılacağı mahkeme değişebilir. Bu hususa dikkat edilmelidir.
-
Yerel pratik: İzmir’de iş yoğunluğu fazla olduğundan, dosyaların baştan delil planlaması ve usul ekonomisi gözetilerek hazırlanması süreci kısaltır.
3) En Sık Görülen İş Davaları ve Kritik Noktalar
3.1 İşe İade Davası
-
Şartlar: Belirsiz süreli sözleşme, işyerinde genelde 30+ çalışan, işçinin en az 6 ay kıdemi ve fesihte geçerli sebep bulunmaması.
-
Takvim: 1 ayda arabulucu → anlaşmama tutanağı → 2 hafta içinde dava.
-
Sonuçlar: İşe iade + boşta geçen süre ücreti (en çok 4 ay) + işe başlatmama tazminatı (4–8 ay).
-
İpucu: Fesih bildirimi ve savunma süreci evraklarını eksiksiz toplayın; performans veya davranış nedenli fesihlerde hedef/değerlendirme kayıtları kritik rol oynar.
3.2 Kıdem ve İhbar Tazminatı
-
Kıdem: En az 1 yıl çalışma ve kanunda sayılan hallerde hak edilir. Gelir vergisinden istisna, yalnız damga vergisine tabidir.
-
İhbar: Bildirim sürelerine uyulmazsa ödenir; gelir vergisine tabidir.
-
Faiz: Kıdem tazminatında mevduata uygulanan en yüksek faiz, ihbarda genelde yasal faiz (dosyaya göre başlangıç tarihleri farklı olabilir).
-
Zamanaşımı: Çoğu işçilik alacağı için 5 yıl.
3.3 Ücret, Fazla Mesai, Hafta Tatili, UBGT, Yıllık İzin
-
İspat: Bordro, puantaj, kart/log kayıtları, vardiya çizelgeleri, yazışmalar; yoksa tanık.
-
Bordro imzalı ise aksi ancak eşdeğer yazılı delil veya güçlü tanık/fiilî kayıtlarla ispatlanabilir.
-
Ücret, fazla mesai, hafta tatili ve ücret alacaklarında banklara uygulanan en yüksek mevduat faizi; yıllık izin için kural olarak yasal faiz işler.
-
Yıllık izin: İşverenin izin kayıt belgesi tutma yükümlülüğü vardır; tutmaması işçi lehine yorumlanır.
3.4 Mobbing (Psikolojik Taciz) Davaları
-
Belirtiler: Sürekli dışlama, küçük düşürme, görev tanımı dışı iş yükü, performans notlarında tutarsız düşürme vb.
-
Delil: Yazışmalar, mesajlar, kamera/yerleşim planları, tanık; mümkünse kurumsal şikâyet/İK başvurusu kayıtları.
-
Talepler: Manevî tazminat, maddî zararlar (tedavi gideri/gelir kaybı), gerektiğinde iş akdinin haklı feshi.
3.5 İş Kazası ve Meslek Hastalığı
-
Tazminat: Destekten yoksun kalma, maddî–manevî tazminat; kusur ve illiyet bağı esastır.
-
Soruşturma: Olay yeri tespiti, İSG kayıtları, eğitim–talimat–KKD teslim formları, bilirkişi incelemesi.
-
Zamanaşımı: Haksız fiil hükümleri (somut olaya göre genelde 2–10 yıl); SGK rücu davaları ayrıca gündeme gelebilir.
3.6 Hizmet Tespiti Davası
-
Konu: Sigortasız/eksik gün çalışmanın tespiti.
-
Süre: İşin bitiminden itibaren 5 yıl içinde açılmalıdır.
-
Delil: Tanık, bordro karşılaştırması, giriş–çıkış kayıtları, yazılı/on-line sistem kayıtları.
3.7 Alt İşveren – Asıl İşveren (Taşeronluk) ve Muvazaa
-
Sorumluluk: İşçilik alacaklarında müteselsil sorumluluk gündeme gelebilir.
-
Muvazaa: İşçi, fiilen asıl işverenin kadrosunda çalışmış gibi kabul edilip eşit işlem ve toplu sözleşme hakları etkilenebilir.
3.8 Eşit Davranma, Sendikal Tazminat
-
Eşit davranma ihlali: Objektif temeli olmayan ücret/prim/terfi ayrımı.
-
Sendikal nedenli fesih/ayrım: Güçlü tazminat yaptırımları doğurur; sendikal faaliyet kayıtları, vardiya/performans karşılaştırmaları ispatta belirleyicidir.
3.9 Rekabet Yasağı, Gizlilik ve Cezai Şart
-
Geçerlilik şartları: Süre, yer ve konu bakımından makul sınırlama; aksi halde aşırı cezai şartlar tenkis edilebilir.
-
İhlal iddiasında işveren, somut zarar ve gizli bilgilerin niteliğini ortaya koymak zorundadır.
4) Delillerinizi Nasıl Hazırlamalısınız? (Pratik Kontrol Listesi)
-
Sözleşme & ek protokoller (prim, ikramiye, görev tanımı, rekabet/gizlilik)
-
Bordrolar, ücret hesap pusulaları, puantaj ve vardiya çizelgeleri
-
Giriş–çıkış/kart/log kayıtları, e-posta ve mesaj yazışmaları
-
Fesih bildirimi, savunma yazıları, ihtarnameler
-
İSG evrakı (eğitim, talimat, KKD, risk analizi), kaza tutanakları
-
Tanık listesi (aynı birimde çalışan, görgü sahibi)
-
Hesap dökümleri (ödeme günleri, eksik/ geç ödeme)
-
Arabuluculuk son tutanağı (dava şartı için)
5) Zamanaşımı ve Faiz – Kısa Kılavuz
-
İşçilik alacakları (ücret, fazla mesai, izin, ihbar, kıdem): genel olarak 5 yıl.
-
İşe iade: 1 ayda arabulucu, ardından 2 haftada dava.
-
Hizmet tespiti: 5 yıl.
-
İş kazası/meslek hastalığı tazminatları: somuta göre 2–10 yıl.
-
Faiz:
-
Kıdem tazminatı: mevduata uygulanan en yüksek faiz (fesih tarihinden).
-
Ücret, fazla mesai, UBGT, hafta tatili alacağı: en yüksek mevduat faizi; temerrüt tarihine dikkat.
-
Diğer alacaklar: Kural olarak yasal faiz (dosyaya göre değişebilir).
-
6) İzmir’de Dosya Yönetimi: Stratejik Öneriler
-
Arabuluculuğu ciddiye alın: Sağlam hesap tablosu ve delil listesi ile gidin; anlaşma mümkünse zaman ve maliyetten tasarruf sağlar.
-
Ön inceleme aşaması: Talep ve delilleri tertipli sunmak, bilirkişi ihtiyacını netleştirir ve süreci hızlandırır.
-
Tanıklarınızı hazırlayın: Somut tarih ve olay anlatımı, aynı vardiyadan/birimden tanıklar inandırıcılığı artırır.
-
Hesap raporunu okuyun: Fazla mesai–UBGT–yıllık izin kalemlerinde çakışma/çifte tahsil riskini kontrol edin.
-
Vergi/SGK etkisi: Kıdem damga vergisi hariç; ihbar ve ücret türleri gelir vergisi/SGK yönünden farklılık gösterir net–brüt ayrımını baştan planlayın.
-
Yerel işyeri dinamikleri: Gaziemir, Sarnıç, Pınarbaşı, Aliağa gibi üretim hatlarında vardiya kayıtları belirleyicidir; hizmet sektöründe ise hafta tatili ve ulusal bayram çalışmaları öne çıkar.
7) Sık Sorulan Sorular (SSS)
S: İşten çıkarıldım, işe iade mi yoksa tazminat mı?
C: 30+ çalışan, 6+ ay kıdem ve diğer koşullar sağlanıyorsa işe iade stratejisi değerlendirilmeli; aksi durumda kıdem–ihbar ve diğer alacak kalemleri öncelik kazanır.
S: Bordroları imzaladım, hakkımı alabilir miyim?
C: Evet, mümkün olabilir. Gerçek çalışma düzenini gösteren puantaj/kart kayıtları, yazışmalar ve tutarlı tanık anlatımlarıyla bordrodaki beyanın aksi ispatlanabilir.
S: Arabuluculukta anlaşırsam sonradan dava açabilir miyim?
C: Anlaşma belgesi kural olarak bağlayıcıdır; aynı alacak için ayrıca dava açamazsınız. Bu nedenle metni dikkatle incelemek gerekir.
S: İş kazası geçirdim, ceza davası beklenmeli mi?
C: Hayır, hukuk davası (tazminat) ceza yargılamasından bağımsız yürüyebilir. Ancak ceza dosyasındaki kusur ve deliller hukuk davasını etkileyebileceğinden beklenmesi önerilir.
8) Neden Profesyonel Destek Almalısınız?
İş davalarında tek bir tarih, tek bir bordro imzası veya tek bir e-posta tüm dosyanın seyrini değiştirebilir. Doğru zamanaşımı hesabı, faiz başlangıcı, ispat planı ve taleplerin sıralaması kararın maddi sonucunu doğrudan etkiler.
9) Sonuç
İzmir’de iş uyuşmazlıkları için arabuluculuk başvurusundan hüküm sonrası icraya kadar sürecin her adımını planlı ve şeffaf yürütmek mümkündür. Dosyanızın güçlü–zayıf yönlerini birlikte analiz etmek ve en hızlı, en ekonomik çözüm yolunu belirlemek için iletişime geçebilirsiniz.
Uyarı: Bu metin bilgilendirme amaçlıdır; somut durumunuz farklı sonuçlar doğurabilir.
Avukat Ahmet AKYÜZ / İZMİR
İzmir iş davası avukatı , İzmir işe iade davası avukatı , İzmir iş mahkemesi avukatı , İzmir arabuluculuk iş uyuşmazlığı avukat , kıdem tazminatı avukatı İzmir , ihbar tazminatı avukatı İzmir, fazla mesai alacağı avukatı İzmir, yıllık izin alacağı avukatı İzmir, ücret alacağı avukatı İzmir, mobbing davası avukatı İzmir, iş kazası tazminatı avukatı İzmir, hizmet tespiti davası avukatı İzmir, taşeron işçi hakları avukatı İzmir, sendika avukatı izmir , alt işveren asıl işveren avukatı İzmir, sendikal tazminat avukatı İzmir, rekabet yasağı sözleşmesi avukatı İzmir, arabuluculuk başvurusu avukatı İzmir, İzmir Bayraklı Adliyesi iş davaları avukatı , iş hukuku avukatı İzmir, Gaziemir iş avukatı, Sarnıç iş avukatı, Karabağlar iş avukatı, Konak iş avukatı, Bornova iş avukatı, Aliağa işçi alacakları avukatı , Çiğli fabrikaları iş davaları avukatı , İzmir’de işçi hakları avukatı , 2025 iş hukuku avukatı, güvenilir avukat izmir , işçi avukatı İzmir, işçi davalarına bakan avukatlar izmir , en iyi iş avukatı izmir, işçilerin hakları avukatı izmir, fabrika avukatı izmir , şirket avukatı izmir , izmir işçi avukatları, izmir işçi hukuk bürosu , tazminat avukatı İzmir hukuk bürosu, işçi avukatı izmir